Dạy

ĐỀ CƯƠNG

I. Giới thiệu

-Những bài ca dao về chủ đề tình cảm gia đình khá phổ biến trong ca dao.

-Một số câu tiêu biểu thể hiện đời sống tinh thần phong phú của người lao động.

II. Thân hình

* Câu 1: Công cha…nhớ lòng!

– Khẳng định công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ; nhắc nhở con cháu phải có bổn phận báo hiếu, vì hiếu là gốc của đạo làm người.

-Nghệ thuật so sánh ước lệ: công cha núi cao, nghĩa mẹ biển rộng càng nhấn mạnh ý đó.

– Âm hưởng nhịp nhàng, du dương, thích hợp làm lời ru cho con, chứa đựng những lời khuyên chân thành về đạo làm người.

* Câu 2: Chiều ra ngõ đứng ngõ sau- Trông về quê mẹ đau một chiều.

-Đó là trạng thái nhớ thương gia đình, quê hương của người con gái đi lấy chồng xa.

-Thời gian: buổi chiều; không gian: ngõ sau, phù hợp với tâm trạng nhân vật đang day dứt, trăn trở, buồn tủi, một mình nơi đất khách quê người, không biết chia sẻ cùng ai.

-Cách mở đầu thường thấy trong ca dao (Chiều chiều nhớ chiều nhớ người áo đỏ khăn quàng qua vai; Chiều đứng bờ ao Ngắm cá lặn trông sao mờ) ..), được dùng để diễn tả Nỗi buồn khôn nguôi đè nặng lên thân phận người phụ nữ dưới chế độ phong kiến.

* Câu 3: Nhìn lên nóc nhà… đấy!

– Thể hiện lòng biết ơn chân thành, tha thiết của con cháu đối với ông bà, cha mẹ đã khuất.

-Nghệ thuật so sánh: bao nhiêu… bấy nhiêu. Hình ảnh so sánh: mái chè vừa cụ thể, quen thuộc, vừa mang ý nghĩa ẩn dụ, nhấn mạnh tình yêu thương, kính trọng, biết ơn sâu sắc.

* Câu 4: Anh em nào chẳng là người xa…hai người thân vui vẻ.

-Là lời khuyên anh chị em phải thương yêu, đoàn kết, chia vui sẻ buồn, sống chết có nhau.

– Anh em hòa thuận là nhà có phúc. Đây cũng là cách thiết thực nhất để thể hiện lòng hiếu thảo với cha mẹ.

-Hình ảnh so sánh: như thể tay chân thể hiện sự gắn bó không thể tách rời.

III. Kết thúc

Dân ca trữ tình ra đời và phát triển đáp ứng nhu cầu đời sống tình cảm phong phú của người lao động.

– Những câu thơ chứa chan tình cảm sẽ sống mãi trong lòng người đọc.

PHÂN CÔNG

Những câu ca dao về chủ đề tình cảm gia đình chiếm một khối lượng lớn trong kho tàng ca dao, dân ca Việt Nam, thể hiện đời sống tinh thần phong phú, đẹp đẽ của người lao động. Dưới đây là một số câu tiêu biểu nhất:

1. Công cha như núi ngất trời,

Nghĩa mẹ như nước trong biển Đông.

Núi cao biển rộng,

Đảo chín chữ trong lòng tôi!

2. Chiều đứng ngõ sau,

Nhìn mẹ ruột què mà đau đớn.

3. Nhìn lên nóc nhà,

Bao nhiêu la cà nhớ ông nội bấy nhiêu.

Hình ảnh của tôi không phải là một người xa xôi,

Cùng cha mẹ, cùng một gia đình.

Yêu nhau như thể tay với chân,

Anh em hòa thuận, hai thân vui vẻ.

Nội dung của những câu ca dao này thường là lời dặn dò của ông bà, cha mẹ đối với con cháu hoặc là sự thể hiện lòng hiếu thảo của con cháu đối với ông bà, cha mẹ. Nghệ thuật chung là sử dụng những hình ảnh so sánh, ẩn dụ quen thuộc trong ca dao.

Câu đầu tiên khẳng định công ơn sinh thành, dưỡng dục to lớn của cha mẹ đối với con cái và nhắc nhở bổn phận, trách nhiệm báo hiếu của người làm con:

Công cha như núi cao ngất trời

Nghĩa mẹ như nước trong biển Đông.

Núi cao biển rộng,

Đảo chín chữ trong lòng tôi!

Đây là lời ru của bà, của mẹ trên chiếc võng đung đưa giữa trưa hè oi bức hay trong những đêm đông giá rét. Giọng điệu của lời ca như thủ thỉ, thiết tha, tình cảm sâu nặng. Những câu hát ru thường gắn với các mối quan hệ gia đình, xã hội. Không có bài hát ru nào trên đời này mà mối quan hệ giữa người nghe và người hát lại gần gũi, ấm áp và thiêng liêng như trong bài hát này.

Để khẳng định công cha, nghĩa mẹ, ca dao thường lấy những hình ảnh vĩ đại, vĩnh hằng của thiên nhiên để so sánh. Trong văn học phương Đông, vai trò của người cha thường được so sánh với trời và núi; Vai người mẹ được so sánh với đất hoặc biển trong các cặp biểu tượng truyền thống (cha – trời, mẹ – đất, cha – núi, mẹ – biển). Những hình ảnh ước lệ đẹp đẽ ấy được miêu tả thêm bằng những từ ngữ chỉ mức độ (núi trời – núi cao, biển rộng). công ơn cha mẹ. Núi cao ngút trời, biển cả bao la, vô lượng, cũng như tình cha, tình mẹ dành cho con riêng! Công cha song hành với nghĩa mẹ cũng là cách nói đối xứng truyền thống trong ca dao. Nhờ nghệ thuật so sánh tài tình, lời răn dạy khô khan về chữ hiếu đã biến thành lời ru ngọt ngào, dịu dàng. Vì thế, khái niệm trừu tượng về cha, mẹ cũng trở nên cụ thể, sinh động và thấm thía hơn.

Công cha nghĩa mẹ được kết bằng chín chữ Cù Là. (Nghĩa ngược của Cửu chữ cù lao – một thành ngữ thường dùng để nói về công lao sinh thành của cha mẹ). Thông điệp yêu thương về tình cha, nghĩa mẹ, đạo giáo dần thấm qua dòng sữa ngọt ngào, qua lời ru êm ái, từng ngày từng giờ nuôi dưỡng tâm hồn, nhân cách mỗi chúng ta. .

Câu thơ thứ hai là tâm sự của người con gái đi lấy chồng xa. Trong ca dao, dân ca, không gian ngõ sau, bến sông thường gắn với tâm trạng người phụ nữ trong cảnh ngộ đó:

Ngõ đứng chiều hôm sau,

Trông về quê hương lòng đau gấp chín lần.

Đó là cảm giác bùi ngùi, tiếc nuối, thường xuất hiện vào buổi chiều tà. Cảnh chiều tối thường buồn, gợi nhớ, bởi đó là thời điểm sum họp (chim bay về tổ, người trở về nhà sau một ngày lao động mệt nhọc). Thế nhưng, con gái lấy chồng ngoại lại phải một thân một mình nơi đất khách quê người.

Ngõ sau là một nơi yên tĩnh, càng về cuối đêm càng yên tĩnh. Không gian ấy gợi cho người đọc cảnh ngộ cô đơn, tủi cực của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến ​​gia trưởng. Bao nhiêu uất ức dồn nén, chất chứa trong lòng mà họ không biết chia sẻ cùng ai.

Người con gái xa quê nhớ mẹ, nhớ quê… và xót xa, day dứt vì không làm tròn được đạo làm con là phụng dưỡng cha mẹ già yếu khi ốm đau, hoạn nạn. Bên cạnh đó còn là sự hoài niệm về quá khứ của một người con gái và nỗi buồn của phận làm con gái phải từ biệt cha mẹ, anh em, cuốn gói theo chồng.

Câu thơ thứ ba thể hiện lòng biết ơn tổ tiên, ông bà của con cháu. Tình yêu thương, lòng biết ơn ấy được thể hiện bằng nghệ thuật so sánh khá phổ biến trong ca dao, dân ca: Qua đình làng nghiêng nón nhìn đình làng, Thương em như thương em! Qua cầu, nghiêng người nhìn cầu, cầu buồn quá… Những điều bình dị, thân thuộc có thể khơi nguồn cảm hứng, trở thành chất liệu thi ca cho người sáng tác.

Vẻ đẹp của bài hát này là trong sự thể hiện của tình yêu. Động từ ngước nhìn thể hiện sự kính trọng, cung kính. Hình ảnh mái tranh gợi lên một tấm lòng bao la cụ thể và sự gắn bó bền chặt của tình cảm máu thịt. Bên cạnh đó, nó còn khẳng định công lao to lớn của tổ tiên, ông bà trong việc tạo dựng nên gia đình, dòng tộc. Cặp quan hệ từ chỉ mức độ tiến triển (bao nhiêu… bao nhiêu) càng nhấn mạnh luận điểm đó.

Khổ thơ thứ tư có thể là lời cha mẹ khuyên răn con cái hoặc lời anh em tâm sự với nhau:

Anh em nào ở xa,

Cùng cha mẹ, cùng một gia đình.

Yêu nhau như thể tay với chân,

Anh em hòa thuận, hai thân vui vẻ.

Mối quan hệ anh em khác với mối quan hệ người xa xứ (người nước ngoài) bởi nó có nhiều điểm chung, giống nhau rất thiêng liêng: cùng cha mẹ, cùng một gia đình. Anh em là hai bát máu, vui buồn, sướng khổ đều có nhau dưới một mái nhà.

Tình anh em được ví như tay chân thể hiện sự gắn bó máu thịt khăng khít, không thể chia cắt.

Bài ca dao trên là lời khuyên anh chị em phải trên dưới hòa thuận, trên dưới nhường nhịn, nương tựa, giúp đỡ nhau để cha mẹ vui lòng. Đó cũng là cách báo hiếu cha mẹ thiết thực nhất, cụ thể nhất: Anh em hòa thuận, hai thân vui vẻ.

Cả bốn câu thơ trên đều sử dụng thể thơ lục bát với giọng điệu tình cảm, điệp ngữ và những hình ảnh so sánh, so sánh quen thuộc (tất nhiên mỗi bài đều có những hình ảnh đặc sắc riêng).

Ca dao, dân ca là những bài hát xuất phát từ trái tim chứa chan những vui buồn của con người. Thơ ca dân gian ra đời và phát triển nhằm đáp ứng nhu cầu thể hiện tình cảm đó. Vì vậy, nó sẽ sống mãi, vang vọng mãi trong lòng mỗi chúng ta.

Nguồn: Vietvanhoctro.com

Dạy

ĐỀ CƯƠNG

I. Giới thiệu

-Những bài ca dao về chủ đề tình cảm gia đình khá phổ biến trong ca dao.

-Một số câu tiêu biểu thể hiện đời sống tinh thần phong phú của người lao động.

II. Thân hình

* Câu 1: Công cha…nhớ lòng!

– Khẳng định công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ; nhắc nhở con cháu phải có bổn phận báo hiếu, vì hiếu là gốc của đạo làm người.

-Nghệ thuật so sánh ước lệ: công cha núi cao, nghĩa mẹ biển rộng càng nhấn mạnh ý đó.

– Âm hưởng nhịp nhàng, du dương, thích hợp làm lời ru cho con, chứa đựng những lời khuyên chân thành về đạo làm người.

* Câu 2: Chiều ra ngõ đứng ngõ sau- Trông về quê mẹ đau một chiều.

-Đó là trạng thái nhớ thương gia đình, quê hương của người con gái đi lấy chồng xa.

-Thời gian: buổi chiều; không gian: ngõ sau, phù hợp với tâm trạng nhân vật đang day dứt, trăn trở, buồn tủi, một mình nơi đất khách quê người, không biết chia sẻ cùng ai.

-Cách mở đầu thường thấy trong ca dao (Chiều chiều nhớ chiều nhớ người áo đỏ khăn quàng qua vai; Chiều đứng bờ ao Ngắm cá lặn trông sao mờ) ..), được dùng để diễn tả Nỗi buồn khôn nguôi đè nặng lên thân phận người phụ nữ dưới chế độ phong kiến.

* Câu 3: Nhìn lên nóc nhà… đấy!

– Thể hiện lòng biết ơn chân thành, tha thiết của con cháu đối với ông bà, cha mẹ đã khuất.

-Nghệ thuật so sánh: bao nhiêu… bấy nhiêu. Hình ảnh so sánh: mái chè vừa cụ thể, quen thuộc, vừa mang ý nghĩa ẩn dụ, nhấn mạnh tình yêu thương, kính trọng, biết ơn sâu sắc.

* Câu 4: Anh em nào chẳng là người xa…hai người thân vui vẻ.

-Là lời khuyên anh chị em phải thương yêu, đoàn kết, chia vui sẻ buồn, sống chết có nhau.

– Anh em hòa thuận là nhà có phúc. Đây cũng là cách thiết thực nhất để thể hiện lòng hiếu thảo với cha mẹ.

-Hình ảnh so sánh: như thể tay chân thể hiện sự gắn bó không thể tách rời.

III. Kết thúc

Dân ca trữ tình ra đời và phát triển đáp ứng nhu cầu đời sống tình cảm phong phú của người lao động.

– Những câu thơ chứa chan tình cảm sẽ sống mãi trong lòng người đọc.

PHÂN CÔNG

Những câu ca dao về chủ đề tình cảm gia đình chiếm một khối lượng lớn trong kho tàng ca dao, dân ca Việt Nam, thể hiện đời sống tinh thần phong phú, đẹp đẽ của người lao động. Dưới đây là một số câu tiêu biểu nhất:

1. Công cha như núi ngất trời,

Nghĩa mẹ như nước trong biển Đông.

Núi cao biển rộng,

Đảo chín chữ trong lòng tôi!

2. Chiều đứng ngõ sau,

Nhìn mẹ ruột què mà đau đớn.

3. Nhìn lên nóc nhà,

Bao nhiêu la cà nhớ ông nội bấy nhiêu.

Hình ảnh của tôi không phải là một người xa xôi,

Cùng cha mẹ, cùng một gia đình.

Yêu nhau như thể tay với chân,

Anh em hòa thuận, hai thân vui vẻ.

Nội dung của những câu ca dao này thường là lời dặn dò của ông bà, cha mẹ đối với con cháu hoặc là sự thể hiện lòng hiếu thảo của con cháu đối với ông bà, cha mẹ. Nghệ thuật chung là sử dụng những hình ảnh so sánh, ẩn dụ quen thuộc trong ca dao.

Câu đầu tiên khẳng định công ơn sinh thành, dưỡng dục to lớn của cha mẹ đối với con cái và nhắc nhở bổn phận, trách nhiệm báo hiếu của người làm con:

Công cha như núi cao ngất trời

Nghĩa mẹ như nước trong biển Đông.

Núi cao biển rộng,

Đảo chín chữ trong lòng tôi!

Đây là lời ru của bà, của mẹ trên chiếc võng đung đưa giữa trưa hè oi bức hay trong những đêm đông giá rét. Giọng điệu của lời ca như thủ thỉ, thiết tha, tình cảm sâu nặng. Những câu hát ru thường gắn với các mối quan hệ gia đình, xã hội. Không có bài hát ru nào trên đời này mà mối quan hệ giữa người nghe và người hát lại gần gũi, ấm áp và thiêng liêng như trong bài hát này.

Để khẳng định công cha, nghĩa mẹ, ca dao thường lấy những hình ảnh vĩ đại, vĩnh hằng của thiên nhiên để so sánh. Trong văn học phương Đông, vai trò của người cha thường được so sánh với trời và núi; Vai người mẹ được so sánh với đất hoặc biển trong các cặp biểu tượng truyền thống (cha – trời, mẹ – đất, cha – núi, mẹ – biển). Những hình ảnh ước lệ đẹp đẽ ấy được miêu tả thêm bằng những từ ngữ chỉ mức độ (núi trời – núi cao, biển rộng). công ơn cha mẹ. Núi cao ngút trời, biển cả bao la, vô lượng, cũng như tình cha, tình mẹ dành cho con riêng! Công cha song hành với nghĩa mẹ cũng là cách nói đối xứng truyền thống trong ca dao. Nhờ nghệ thuật so sánh tài tình, lời răn dạy khô khan về chữ hiếu đã biến thành lời ru ngọt ngào, dịu dàng. Vì thế, khái niệm trừu tượng về cha, mẹ cũng trở nên cụ thể, sinh động và thấm thía hơn.

Công cha nghĩa mẹ được kết bằng chín chữ Cù Là. (Nghĩa ngược của Cửu chữ cù lao – một thành ngữ thường dùng để nói về công lao sinh thành của cha mẹ). Thông điệp yêu thương về tình cha, nghĩa mẹ, đạo giáo dần thấm qua dòng sữa ngọt ngào, qua lời ru êm ái, từng ngày từng giờ nuôi dưỡng tâm hồn, nhân cách mỗi chúng ta. .

Câu thơ thứ hai là tâm sự của người con gái đi lấy chồng xa. Trong ca dao, dân ca, không gian ngõ sau, bến sông thường gắn với tâm trạng người phụ nữ trong cảnh ngộ đó:

Ngõ đứng chiều hôm sau,

Trông về quê hương lòng đau gấp chín lần.

Đó là cảm giác bùi ngùi, tiếc nuối, thường xuất hiện vào buổi chiều tà. Cảnh chiều tối thường buồn, gợi nhớ, bởi đó là thời điểm sum họp (chim bay về tổ, người trở về nhà sau một ngày lao động mệt nhọc). Thế nhưng, con gái lấy chồng ngoại lại phải một thân một mình nơi đất khách quê người.

Ngõ sau là một nơi yên tĩnh, càng về cuối đêm càng yên tĩnh. Không gian ấy gợi cho người đọc cảnh ngộ cô đơn, tủi cực của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến ​​gia trưởng. Bao nhiêu uất ức dồn nén, chất chứa trong lòng mà họ không biết chia sẻ cùng ai.

Người con gái xa quê nhớ mẹ, nhớ quê… và xót xa, day dứt vì không làm tròn được đạo làm con là phụng dưỡng cha mẹ già yếu khi ốm đau, hoạn nạn. Bên cạnh đó còn là sự hoài niệm về quá khứ của một người con gái và nỗi buồn của phận làm con gái phải từ biệt cha mẹ, anh em, cuốn gói theo chồng.

Câu thơ thứ ba thể hiện lòng biết ơn tổ tiên, ông bà của con cháu. Tình yêu thương, lòng biết ơn ấy được thể hiện bằng nghệ thuật so sánh khá phổ biến trong ca dao, dân ca: Qua đình làng nghiêng nón nhìn đình làng, Thương em như thương em! Qua cầu, nghiêng người nhìn cầu, cầu buồn quá… Những điều bình dị, thân thuộc có thể khơi nguồn cảm hứng, trở thành chất liệu thi ca cho người sáng tác.

Vẻ đẹp của bài hát này là trong sự thể hiện của tình yêu. Động từ ngước nhìn thể hiện sự kính trọng, cung kính. Hình ảnh mái tranh gợi lên một tấm lòng bao la cụ thể và sự gắn bó bền chặt của tình cảm máu thịt. Bên cạnh đó, nó còn khẳng định công lao to lớn của tổ tiên, ông bà trong việc tạo dựng nên gia đình, dòng tộc. Cặp quan hệ từ chỉ mức độ tiến triển (bao nhiêu… bao nhiêu) càng nhấn mạnh luận điểm đó.

Khổ thơ thứ tư có thể là lời cha mẹ khuyên răn con cái hoặc lời anh em tâm sự với nhau:

Anh em nào ở xa,

Cùng cha mẹ, cùng một gia đình.

Yêu nhau như thể tay với chân,

Anh em hòa thuận, hai thân vui vẻ.

Mối quan hệ anh em khác với mối quan hệ người xa xứ (người nước ngoài) bởi nó có nhiều điểm chung, giống nhau rất thiêng liêng: cùng cha mẹ, cùng một gia đình. Anh em là hai bát máu, vui buồn, sướng khổ đều có nhau dưới một mái nhà.

Tình anh em được ví như tay chân thể hiện sự gắn bó máu thịt khăng khít, không thể chia cắt.

Bài ca dao trên là lời khuyên anh chị em phải trên dưới hòa thuận, trên dưới nhường nhịn, nương tựa, giúp đỡ nhau để cha mẹ vui lòng. Đó cũng là cách báo hiếu cha mẹ thiết thực nhất, cụ thể nhất: Anh em hòa thuận, hai thân vui vẻ.

Cả bốn câu thơ trên đều sử dụng thể thơ lục bát với giọng điệu tình cảm, điệp ngữ và những hình ảnh so sánh, so sánh quen thuộc (tất nhiên mỗi bài đều có những hình ảnh đặc sắc riêng).

Ca dao, dân ca là những bài hát xuất phát từ trái tim chứa chan những vui buồn của con người. Thơ ca dân gian ra đời và phát triển nhằm đáp ứng nhu cầu thể hiện tình cảm đó. Vì vậy, nó sẽ sống mãi, vang vọng mãi trong lòng mỗi chúng ta.

Nguồn: Vietvanhoctro.com